NOWOŚCI W BANKOWOŚCI
Sądy krajowe mają obowiązek zbadać z urzędu, czy postanowienia umowy mają nieuczciwy charakter i, dokonawszy takiego badania, mają obowiązek wyłączyć stosowanie nieuczciwych warunków umownych tak, aby nie wywierały one skutków wobec konsumenta; wyłączenie stosowania nieuczciwych warunków umowy nie może być zawieszone albo uzależnione od spełnienia dodatkowych przesłanek przewidzianych w prawie krajowym lub orzecznictwie - orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE. "W konsekwencji, w celu skorzystania z ochrony przewidzianej w dyrektywie 93/136/EWG (dot. nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich), konsument nie musi składać sformalizowanego oświadczenia przed sądem. Z ochrony tej korzysta bowiem od razu. Może się jej ewentualnie zrzec, wyrażając dobrowolną i świadomą zgodę na dany warunek umowy" - podkreślił TSUE. Prawo Unii nie stoi na przeszkodzie temu, by w przypadku uznania umowy kredytu hipotecznego, zawierającej nieuczciwe warunki, za nieważną, konsumenci żądali od banku rekompensaty wykraczającej poza zwrot zapłaconych rat miesięcznych. Prawo to stoi natomiast na przeszkodzie temu, by banki dochodziły podobnych roszczeń względem konsumentów - orzekli sędziowie. Ostatni wyrok TSUE ws. roszczeń banku o zwrot kapitału i terminu liczenia ich przedawnień praktycznie oznacza że; Za dzień pojęcia nieuczciwych warunków umowy może być uważany dzień złożenia pierwszego pisma przez kredytobiorcę w tej sprawie a ostatnim dniem jest data pozwu. Po 6-latach od tej daty kończy się bieg terminu przedawnienia roszczeń banku.
Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 r.
1.Niedozwolone postanowienie umowne (art. 3851 § 1 k.c.) jest od początku, z mocy samego prawa, dotknięte bez skutecznością na korzyść konsumenta, który może udzielić następczo świadomej i wolnej zgody na to postanowienie i w ten sposób przywrócić mu skuteczność z mocą wsteczną.
2. Jeżeli bez bezskutecznego postanowienia umowa kredytu nie może wiązać, konsumentowi i kredytodawcy przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy (art. 410 § 1 w związku z art. 405 k.c.). Kredytodawca może żądać zwrotu świadczenia od chwili, w której umowa kredytu stała się trwale bezskuteczna.
3. Nadaje uchwale moc zasady prawnej.
Sąd Najwyższy postanowił nadać uchwale moc zasady prawnej. Sąd Najwyższy, Brzózka Maciej, 9 lipca 2021 r., godz. 13:15. Szczegóły: Strona SN a dalej Orzecznictwo / Uchwały, które uzyskały moc zasady prawnej.
Jak można rozumieć pkt. 1. uchwały
1a. Kredytobiorca po dowiedzeniu się o abuzywności, może zgodzić się na naprawienie umowy i ta naprawa będzie ważna od początku kontraktu.
1b. Konsument może jednak odmówić naprawy umowy, i wtedy dopiero bank może żądać zwrotu kapitału.
Jak można rozumieć pkt. 2. uchwały
2a. Przyjmując że otrzymane świadczenie pieniężne na dzień 2008.09.16 wynosiło 163.395,00 PLN a na dzień 2021.09.16 spłacono rat odsetkowych 33tys oraz kapitałowych 94tys co czyni kwotę 127tys, to kredytodawca ma prawo żądać kwoty 163.395-127.000=36.395PLN, po prawomocnym wyroku czyniącym umowę trwale bezskuteczną.
2b. Zmniejszenie tej kwoty o koszty kredytu zawarte w umowie 2.433,95PLN oraz kwot ubezpieczeń; nieruchomości i na życie co najmniej od dnia wniesienia pozwu, będzie kwestią sporną rozstrzyganą przez sąd.
Każdy sąd otrzymał obecnie wykładnie i jego działanie sprowadza się do ustalenia czy konsument zgadza się na pkt.1a czy na pkt.1b a wtedy umowa nie może wiązać konsumenta, kredytodawcy przysługuje zwrot określonej sumy a jej pomniejszenie o kwoty kosztów i składek ubezpieczeń jest kwestią sporną rozstrzyganą przez sąd.