ZASADY STOSOWANIA ZNACZNIKÓW
Główne elementy strony tj. nagłówek, opaskę, kolumny, stopkę, nawigację, określa znacznik uniwersalny typu div z atrybutem jedorazowego użytku id np; <div id="nazwa elementu">
po którym umieszcza się zawartość elementu także w znacznikach i kończy znacznikiem zamykającym </div>
Wewnątrz uniwersalnego znacznika należy unikać następnych div stosując je w ostateczności. W razie konieczności powtórzenia znacznika id z tą samą nazwą elementu, atrybut id zastępujemy atrybutem wielokrotnego użytku typu class np. <div class="nazwa elementu">
.
Użyty znacznik powinien odpowiadać spełnianej funkcji. I tak w nagłówku jego kolejne nazwy powinny być umieszczane w znacznikach <h1> ... </h1> <h2> ... </h2> <h3> ... </h3>
natomiast krótki cytat w znacznikach <q> ... </q>
.
W kolejnych głównych elementach strony np. w kolumnach, możemy użyć tych samych znaczników. Ich inną prezentację uzyskamy w wyniku stosowania w arkuszu stylów CSS tzw. selektorów potomnych #nagłówek h1 {...} oraz #kolumna h1 {...}. W ten sposób zawartość znacznika h1 w nagłówku może wyglądać inaczej niż zawartość h1 w kolumnie. To samo odnosi się do innych znaczników np. dl dt dd zwłaszcza gdy stosujemy kilka kolumn. Stosując selektory potomne zmniejszamy ilość divitis i classitis.
ZNACZNIKI XHTML wg. spełnianych funkcji
- Znaczniki elementów blokowych
- <h1> ... </h1> do <h6> ... </h6> pary tworzące nagłówki od h1-maxi do h6-mini
- <p> ... </p> para tworząca akapit
- <hr /> pojedynczy bez pary - ukośnik poprzedzony odstępem, tworzy linie poziomą
- Znaczniki elementów list (blokowe)
- <dl> ... </dl> lista definicji, jak ta z znacznikami XHTML, łączami i odnośnikami
- <dt> ... </dt> pojęcie definicji
- <dd> ... </dd> definicja
- <ul> ... </ul> lista nieuporządkowana - wypunktowana
- <ol> ... </ol> lista uporządkowana - numerowana
- <li> ... </li> element listy ( dla ul i ol)
- Znaczniki semantycznych elementów wewnętrznych, opisują znaczenie tekstu
- <cite> ... </cite> odwołanie do innego dokumentu np. tytułu książki
- <code> ... </code> fragment kodu programu,
pisany jest czcionką o stałej szerokości
- <q> ... </q> krótki cytat,
pisany jest z dodanym cudzysłowem
niestety nie w IE7/Win - <em> ... </em> tekst zaakcentowany, pisany jest kursywą
- <pre> ... </pre> tekst preformatowany, zachowuje białe znaki, do prezentacji kodu, poezji, odstępu
- <strong> ... </strong> mocno zaakcentowany tekst, pisany jest jako pogrubiony
- Znaczniki prezentacyjnych elementów wewnętrznych
- <b> ... </b> pogrubienie tekstu zalecany jest znacznik <strong>
- <br /> pojedynczy bez pary - ukośnik poprzedzony odstępem, złamanie wiersza
- <sup> ... </sup> indeks górny, potęga liczby, indeks artykułu prawnego
- Znaczniki elementów uniwersalnych
- <div> ... </div> podział na bloki, służy do grupowania elementów
- <span> ... </span> element wewnętrzny śródliniowy, stosowany do wyróżnienia słów w tekście
- Znaczniki inne
- <img /> pojedynczy bez pary - ukośnik poprzedzony odstępem, do grafiki ma atrybuty src i alt
- <a> ... </a> - sygnalizuje łącza i odnośniki
- Znaczniki struktury dokumentu
- <html> ... </html> identyfikuje dokumenty jako XHTML
- <head> ... </head> identyfikuje nagłówek dokumentu
- <title> ... </title> nadaje stronie tytuł
- <body> ... </body> identyfikuje ciało dokumentu przechowujące jego zawartość. Zawiera deklaracje dla całej strony np. rodzaj czcionki, marginesy, tło itp.
- Znaczników XHTML jest około 100 a do budpwy tej witryny razem z przykładami wykorzystano podstawowe najczęściej używane w ilości 22, nie wliczając w to znaczników struktury dokumentu.
ŁĄCZA
- Łącza (ang.link=związek) połączenia, hiperłącza, odsyłacze, wg. słownika -
tekst objaśnienia umieszczony pod odpowiednim znakiem
, faktycznie to polecenie łączące z nazwą miejsca i/lub adresem poszukiwanego źródła informacji podanego także w formie graficznej umieszczonego między znacznikami <a> ... </a> - Nawigacyjne łącza: <a href=" adres poszukiwany "> nazwa </a>
- Łącza realizują połączenia do określonych miejsc tej samej strony, do innych stron i miejsc na tej stronie, do stron katalogów lub witryn a także do miejsc na ich stronach.
- <a href="#top">Do góry</a> połączenie do odnośnika w górnej części tej samej strony
- <a href="#ekran3">Do ekran3</a> połączenie do miejsca z odnośnikiem na tej samej stronie
- <a href="strona2.htm">Do strona2</a> połączenie do innej strony tego samego pliku
- <a href="strona2.htm#ekran3">nazwa</a> połączenie do innej strony tego samego pliku oraz do określonego miejsca na tej stronie nazwanego #ekran3
- <a href="katalog_niżej/strona2.htm#ekran3">nazwa</a> połączenie do katalogu w dół z plikami stron, dalej do strony2 z tego katalogu oraz do miejsca na tej stronie nazwanego #ekran3, to wszystko na tym samym serwerze, dysku i komputerze, stąd nazwa połączenia względne. W dużej witrynie pliki działów tematycznych umieszcza się w katalogach lokalnych leżących poniżej katalogu z plikami globalnymi wśród których jest plik główny index.html.
- <a href=".. /katalog_wyżej/strona2.htm#ekran3">nazwa</a> połączenie do katalogu w górę z plikami stron, dalej do strony2 z tego katalogu oraz do miejsca na tej stronie nazwanego #ekran3, to wszystko na tym samym serwerze, dysku i komputerze, to jest także połączenia względne. To łącze służy do powrotu z plików katalogów lokalnych leżących niżej do katalogu globalnego leżącego wyżej.
- <a href="http://www.helion.pl/nazwa2.htm">www.helion.pl</a> połączenie bez względne z dokładnym adresem URL witryny i jej stroną nazwa2
- <a href="javascript:history.back()">Wstecz</a> połączenie do strony poprzedniej, także znajdującej się na innym serwerze, stąd może to być połączenie względne lub bezwzględne.
- <a href="mailto:nazwa@adres.pl">nazwa adresata e-majla</a> połączenie otwierające okno programu pocztowego z elektronicznym adresem odbiorcy; nazwa@adres.pl w celu przekazania mu informacji. Nazywane także odnośnikiem pocztowym.
ODNOŚNIKI
- Odnośnik (ang.anchor=kotwica) etykieta, zakotwiczenie, wg. słownika -
znak graficzny w tekście odsyłający do opatrzonego takim samym znakiem przypiska
, faktycznie to opis miejsca na stronie zawierającego informacje, które mogą być poszukiwane z pomocą opisanych poprzednio dwóch pierwszych łącz typu <a href="#nazwa miejsca"> nazwa </a>. - Nawigacyjne odnośniki: <a id="nazwa miejsca"></a>
- Umieszczane są zawsze przy górnej krawędzi tekstu strony w sekcji BODY z nazwą "top" oraz przy krawędzi kolejnych ekranów lub przy nagłówkach tekstów, które mogą być poszukiwane z racji zawartych tam informacji, są to przykładowe formy:
- <a id="top"></a> top = nazwa odnośnika przy krawędzi górnej strony
- <a id="ekran3"></a> ekran3 = nazwa odnośnika przy szukanym tekście na tej samej stronie.
ENCJE
Encje znakowe służą do wyświetlania na ekranie innych znaków niż diaktryczne "pl" np. symboli walutowych, handlowych, matematycznych, miar, interpunkcyjnych i różnych innych umieszczonych między znakami & i ;. Przykłady: < to nierówność mniej <, > to nierówność więcej >. Znak praw autorskich © to ©. Ich odpowiednikiem są encje numeryczne i tak odpowiednikiem © jest znak ©
TERMINOLOGIA
Brak polskiej normy na tłumaczenia nazw angielskich powoduje że rodzimi autorzy książek stosują różne nazewnictwo nawet na tej samej stronie (przykłady to łącze i hiperłącze, odsyłacz lub połączenie, link i odnośnik), co dezorientuje czytającego nowicjusza i nie świadczy dobrze o wydawcy. Tłumacze są znacznie bardziej zdyscyplinowani. W Bibliotece staram się stosować jednolite słownictwo a każdy termin użyty po raz pierwszy posiada odpowiedniki wszystkich możliwych nazw stosowanych przez autorów różnych książek. Jako pierwszy użyty jest termin najczęściej stosowany przez tłumaczy i uznany przeze mnie za najwłaściwszy.
Celem wprowadzenia pewnego ładu w najbliższym czasie przekażę swoje sugestie wydawcy HELION, który przede wszystkim powinien zadbać o jednolite słownictwo. Jednocześnie w Bibliotece rozpocząłem publikacje słownika terminów, który będzie systematycznie uzupełniany.
SŁOWNIK
Określeń i zwrotów stosowanych na stronach anglojęzycznych opisujących elementy kodu.
- Określenia kodu
classitis i divitis
- zaśmiecanie strony zbędnym kodem w wyniku stosowania znaczników np typu; td, span, font z atrybutami class, lub konstrukcji<div class="naglowek">
. Najlepszym lekarstwem jest stosowanie selektorów potomnych o czym na stronie CSS.